Mooie verhoudingen
In het begin nemen de bouwmeesters vormen uit de oudheid over ter vervanging van gotische elementen. Maar door het bestuderen van de oude bouwwerken en door het lezen van klassieke teksten over architectuur (o.m. Vitruvius’ De architectura) ontdekt men dat de schoonheid van de antieke bouwkunst steunt op de juiste verhoudingen van elementen.
Er wordt gestreefd naar evenwicht tussen hoogte en breedte, tussen vlakke en uitstekende partijen, tussen kubische en sferische elementen. Het gebouw vormt een geheel, niet een element kan worden gemist of overheerst een ander.
Ruimte- en massawerking
Het schip van een gotische kerk kan met verschillende traveeën verlengd worden. Voor renaissance gebouwen is dit anders: zoals het eenmaal ontworpen werd, is het 'eindig' en in zichzelf besloten.
Het gebouw heeft een compact volume dat uit zeer eenvoudige vormen bestaat -kubus, cilinder, halve bol-, die ook als onderdelen steeds gemakkelijk herkenbaar blijven. De wanden blijven massaal en hun dubbele rol van dragend en afsluitend element. Het wandvlak wordt verdeeld door verticale en horizontale elementen - halfzuilen of pilasters, hoofdgestellen of kroonlijsten - , ofwel worden in de vlakke muur omlijste vensters of blindnissen, aedicula, ingesneden.
Overzichtelijke ruimten worden overdekt door vlakke plafonds, doorlopende tongewelven, een concave koepelruimte. De ruimtewerking van de koepel wordt zo berekend dat aan hoog opgetrokken koepels een minder hoge binnenkoepel wordt aangebracht. Dit is een originele vondst van de renaissance.
Zin voor eenvoudig ruimte-effect verklaart de voorkeur voor centraalbouw. Al is er tegenstelling niet de liturgische noodwendigheden, de schoonheid Van het bouwwerk op zich zelf krijgt voorrang op het praktisch nut. De renaissance bouwkunst streeft naar ideale schoonheid.
Centraalbouw is de ideale, in zichzelf gesloten bouwvorm van de renaissance. Hij wordt samengesteld door eenvoudige massa's en ruimtevolumes (kubus, cilinder, halve bol), die elk afzonderlijk duidelijk onderscheiden zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten